Bruggen - mijmeringen van een ’halfje’ studerend in Budapest
Tjeerd Karsten is Nederlands student in Budapest. Zijn moeder is Hongaarse en zijn vader Nederlands.
Van een gigantische cultuurschok is er geen sprake. Immers, van huis uit ken ik de mentaliteit, de mensen en ook de manier waarop er met het begrip 'tijd' wordt omgegaan. Het is een bekend fenomeen: hoe zuidelijker je Europa ingaat, hoe elastischer de interpretatie hiervan wordt.
In het begin van het jaar werd ons verteld dat iedereen (ruim 50 personen) zich om hlaf tien moest melden voor een placement test, die zou bepalen op welk niveau je het onderwijs zou volgen. Natuurlijk werd dat tien uur, want de juiste papieren waren niet aanwezig en vervolgens bleek dat iedereen, een voor een, een gesprekje moest voeren voor de voltallige docentenploeg. Idols ten top, maar dan in het Hongaars.
Waar het in Nederland ondenkbaar is dat iets niet tot op de minuut is gepland en uitgevoerd, hadden wij in dit geval vier uur de tijd om onderling onze volgorde te bepalen. Dan is het tijd om de reacties te peilen van mensen uit West-Europa of Amerikanen. Zoals in die contreien veel dingen met een overdreven stijl gebeuren, is het fantastisch als het ook nog eens gemeend wordt. ?Unbelievable, dat ze het hier niet doen zoals bij ons! Waarom moeten we per se een Hongaarse bankrekening openen, we hebben al een Amerikaanse! Dollars zijn toch meer waard dan forinten?? - ?Yes, ma´am, I feel very sorry for you...? Totdat argumenten die hun mening pogen te ondersteunen, of in feite pure vooroordelen komen bovendrijven over het volgens hen achterlijke, achterhaalde Hongarije.
Mijn ratio weet dat het een achterhaalde, gevaarlijke negentiende eeuwse gedachte is en dat het flauwekul is om trots te zijn op de staat, geschiedenis of de gebruiken. Waarvan het zelfs onmogelijk is om te achterhalen in hoeverre je er deel van uitmaakt. Maar ik kan er niks aan doen, op zo´n moment zeg ik: '....................'.
Natuurlijk zeg ik niks, het is niet mijn probleem als iemand zich niet kan aanpassen aan dingen die anders gaan dan 'normaal'. Liever geniet ik van de kunst der improvisatie die zich meester van de hele situatie maakt en deze kan verlichten en zelfs oplossen. Zo was er in ieder geval tijd om kennis te maken met de andere studenten.
Over nationalisme, dat tegenwoordig sterk aanwezig is in Hongarije, maar per se niet negatief hoeft te zijn. Hier word je bijvoorbeeld een beetje smalend aangekeken als je een Latijns begrip gebruikt voor iets waar een gewoon Hongaars woord voor bestaat. Het Nederlands daarentegen lijkt soms zijn hoofd het liefst in elk gat te steken waar Engels uit walmt. De liefde voor literatuur en het verleden, overal in de stad staan standbeelden van helden uit de Hongaarse geschiedenis en zelfs het dagelijkse taalgebruik is doorspekt met verwijzingen en citaten uit beroemde gedichten en boeken. Nooit wordt men moe te vertellen dat een buitenproportioneel hoog aantal Nobelprijswinnaars en Olympische kampioenen Hongaars zijn. Dat is natuurlijk omdat Hongarije de afgelopen vijfhonderd jaar geen enkele oorlog heeft gewonnen en daarom op elk ander gebied wil uitblinken. De gewone man op straat maakt er geen deel van uit, maar het gevoel dat het in hem zit is absoluut aanwezig.
Echter helaas, vaak als ik dit soort gesprekken voer, gaat het ook al vrij snel over buitenlanders en homosexualiteit en drugsgebruik. Thema´s die vooral negatieve associaties oproepen bij nationalisten. Daar neem ik liever afstand van en ben ik toch blij dat ik ook Nederlands kan denken.
Misschien ben ik wel uiteindelijk gedoemd om tussen de wal en het schip te vallen. Ik kan me niet volledig vereenzelvigen met de Hongaarse geest en om te zeggen dat puur Hollandsch bloed door mijn aderen vloeit, nee, zo voelt dat ook niet.
Gelukkig bestaan er ook bruggen in Budapest en die bewandelend besef ik waar ik behoor.
| >>>> Auteur | Tjeerd Karsten |