Boodschappen doen in een werelderfgoedgebied geen sinecure

Woensdag 15 april 2015 - 'Het vreet aan me, ik kan er niet van slapen. En weet je wat het ergste is? Dat ik mijn klanten geen duidelijkheid kan geven over of we openblijven op zondag.' De vrouw die al jaren samen met haar man in de kleine CBA in het centrum van Pest werkt, weet niet waar ze aan toe is. Door de nieuwe winkelsluitingswet kan het zelfs zo zijn dat ook dit zeer kleine filiaal toch op zondag zal moeten sluiten.

In principe kunnen winkels onder de 200 vierkante meter op zondag wel openblijven, als ze maar voldoen aan de nieuwe regelgeving. De CBA supermarktketen ontspringt bijna overal de dans door de franchise structuur. Maar in gebieden die op de Werelderfgoedlijst staan ligt dat net even anders. Daar gelden strengere regels. Als je de precies vastgelegde grenzen van de kern van het werelderfgoedgebied in Boedapest bekijkt (op foto paars) zoals de oevers van de Donau, de Burchtwijk in Buda en de Andrássy út, dan zou deze supermarkt in de Veres Pálné utca er net buiten vallen. Maar nu blijkt dat de directe omgeving tot de bufferzone (op foto roze) behoort, want ook daar staan historische gebouwen. Dit schemergebied loopt door tot ver in verschillende stadswijken. Eigenlijk de hele binnenstad en delen van het Zesde en Zevende district krijgen waarschijnlijk te maken met strengere regelgeving. Maar winkeleigenaren en franchise ondernemers, dus ook van CBA, weten tot op de dag van vandaag nog steeds niet wanneer. En als je dan een winkel runt aan de buitengrens van de bufferzone, dan kun je de concurrent aan de overkant van de straat wel schieten natuurlijk.

Ook de wijnregio Tokaj-Hegyálja staat op de Werelderfgoedlijst. In het stadje Tokaj heeft de onafhankelijke burgemeester György Posta al laten weten de zondagssluiting niet in te voeren. Hij lapt de regels van de overheid aan zijn laars en ziet wel wat er van komt. Volgens hem kan de gemeente Tokaj het zich niet permiteren om op zondag, juist een dag dat bewoners uit de regio en toeristen naar de stad komen, slechts een paar kiosken, een bakker en een bloemenzaak te kunnen bieden.

Intussen zijn de eerste cijfers van de NAV, de Nationale Belasting- en Douane Autoriteit, naar buiten gekomen. Vanaf de invoering van de zondagssluiting per 15 maart is er volgens de berekeningen amper omzetverlies te zien. De verkoop op andere dagen in de week is gestegen, in totaal nog meer dan in de periode vanaf 1 januari tot 15 maart. Dat zijn mooie berichten die de regering goed zullen bevallen, zeker omdat de regering nu danig onder vuur ligt over de economische gevolgen van de omstreden winkelsluitingswet. Maar over cijfers in een periode van slechts drie weken valt weinig te zeggen, dus eerst maar eens kijken hoe de stand over een half jaar is en of er dan duizenden mensen werkloos thuiszitten op de verplicht vrije zondag. De bioscopen in grote winkelcentra worden in ieder geval op zondag al heel slecht bezocht. De meeste winkels hebben er de rolluiken naar beneden, daar ga je voor de lol niet meer heen.

>>> Tom de Smet