Örült vagy ?rült ? (Was blij of is hij gek?)
De waarheid is dat de Hongaarse taal te leren is maar dat deze taal inderdaad uniek is. Het Hongaars behoort tot de Fins - Oegrische taalgroep. De basiswoordenschat bestaat uit voor Nederlanders geheel vreemde elementen. Ook de grammatica is duidelijk afwijkend, op het exotische af! Het Hongaars is namelijk geen Indo - Europese taal, en heeft geen enkele verwantschap met Nederlands, Frans, Engels of Russisch. Door de taal lijkt Hongarije verder weg en vreemder, on - Europeser dan het in feite is.
De Hongaren zijn samen met de Finnen en de Esten "buitenbeentjes" in Europa. Maar het Hongaars lijkt slechts in de verte op Fins en Ests. De Oegrische tak, waartoe het Hongaars behoort, is al zo'n 3000 jaar geleden afgescheiden van de Finse tak. Een Estse linguïst heeft slechts één zin gevonden, die in alle drie talen gelijkenis laat zien: "de levende vis zwemt in het water". (Ests: Elav kala ujub vee all; Fins: Elävä kala ui veden alla; Hongaars: Eleven hal úszkál a vízben).
Een Fins - Oegrische mop vertelt dat de stammen, tijdens de migratie duizenden jaren geleden, een wegwijzer in de steppen tegenkwamen. Degenen die konden lezen, gingen naar Centraal - Europa en zijn Hongaren geworden. Degenen die niet konden lezen, zijn naar het noorden gegaan en zijn Finnen geworden. De Finnen vertellen deze mop natuurlijk net omgekeerd.
Maar waarom is het Hongaars zo apart?
Om te beginnen, houden Hongaren er van om bepaalde dingen om te keren. In tegenstelling tot het grootste deel van de wereld komen Hongaarse familienamen vóór de doopnaam, pasta ( bijv. mákosmetélt/maanzaadpasta) eten Hongaren als dessert, en meer en meer Hongaren zeggen "hello" bij een afscheid. Bijvoorbeeld op de vraag hány óra van? /hoe laat is het?
- zou je denken, dat het antwoord eenvoudig is, maar niets is minder waar in het Hongaars. Háromnegyed hat lesz két perc múlva/ over twee minuten zal kwart voor zes zijn is het antwoord, in plaats van het is zeventien vóór zes. Voordat de buitenlander dit antwoord ontraadselt, is het lang al zes uur geweest!
Om maar niet te spreken van de uitspraak. Het is echt moeilijk om het verschil te horen tussen bijvoorbeeld örült vagy ?rült/hij was blij of hij is gek of tussen kerek en kerék/rond en wiel.
De Hongaarse taal kan zeer apart zijn, maar de Hongaren hebben een emotioneel beladen verhouding tot hun taal. Ze ontlenen hun identiteit aan hun taal, terwijl voor Nederlanders de taal hoofdzakelijk een middel is. Hongaren zijn zich ook bewust van de moeilijkheden van hun taal. Wanneer dan ook een buitenlander zijn best doet om een mondje Hongaars te spreken, wordt dit zeer op prijs gesteld.
| >>>> Auteur | Mária Balendux - Bogyay |
| >>>> Gepubliceerd in | Hongarije in Zaken |