Kritische fietsers, met duizenden tegelijk

Maandag 27 september 2010 - De politie van Boedapest heeft op de dag van Critical Mass, vorige week woensdag, 839.000 forint aan boetes uitgeschreven aan fietsers die de verkeersregels overtraden. Dat moet een lekker gevoel zijn geweest voor die agenten om de duizenden fietsers die de stad inreden naar de Gödör Klub voor de tweejaarlijkse fietsdemonstratie met pen en blocnote in de hand op te wachten. Volgens een woordvoerder van de gemeentepolitie is aan 110 personen een boete uitgedeeld.

Critical Mass is de landelijke fietsdemonstratie in Hongarije, in Boedapest wordt die twee maal per jaar gehouden. In het voorjaar is de grote gezamenlijke fietstocht door de stad die steevast door of de Nederlandse ambassadeur of de Nederlandse cultureel attaché wordt aangevoerd. In de herfst op 22 september, Europese Autovrije Dag, komen duizenden fietsters bij de Gödör Klub samen. Nu op deze avond in het donker vormen zij een wonderlijk schouwspel van fonkelende fietslampjes in blauw en rood met glimmende velgen in de lucht.

Ook deze keer was er weer een soort van aanvoering door de Nederlanders. Leo Linscheer, kersverse cultureel attaché van de Nederlandse ambassade, hield in het hol van de alternatieve leeuw - de Gödör Klub -  de openingspeech voorafgaand aan het debat met verschillende kandidaat-burgemeesters. Daaronder waren er een paar kandidaten voor de hoofdstad, eentje voor het vijfde district en een afgevaardigde van de Fidesz. De hoofdkandidaat Tarlós daarvan kwam namelijk niet naar het publieke debat. Linda Szikora die hem verving en waarvan niemand precies wist wat haar politieke functie bij de Fidesz is, wist op de pittige vragen van de moderators en het publiek niet veel meer te zeggen als: 'misschien' en 'we zullen ernaar kijken'.

De twee jonge moderatoren echter waren bijtertjes. Met veel humor en kennis van zaken wisten ze de deelnememers achter de debattafel het vuur aan de schenen te leggen en een zaal bomvol publiek anderhalf uur lang scherp te houden. De meeste openbare debatten of seminars in Hongarije zijn een stuk saaier. Iedereen luistert en luistert tot de ellenlange monologen achter de rug zijn om daarna een paar vragen te stellen waar weer monologen als antwoord op komen. Hier echter was een bruisende groep betrokken en bevlogen burgers aanwezig, niets geen saaie monologen dus. Van de vier politici hadden twee een doel voor ogen: Boedapest een fietsvriendelijke stad te laten worden. Kandidaat-burgemeester Gábor Staudt voor de Jobbik partij, met een fris koppie maar met minder frisse gedachten, wist echter niet zoveel te melden. Kennis van fietszaken heeft hij zeker niet en tot een fatsoenlijk plan zal hij niet komen. Oja, misschien moeten volgens hem de trams ondergronds gaan rijden, dan komt er vast meer ruimte voor de fietsers...

De politie heeft in ieder geval een zakcentje binnen. János László, voorzitter van de Hongaarse Fietsclub was daarover teleurgesteld, er was alle jaren een goede samenwerking tijdens de fietsdemonstraties. Maar de staat heeft blijkbaar geld nodig, en ach, er was geen duidelijke route uitgezet met een duidelijk beginpunt. Dus je kan die agenten eigenlijk niet kwalijk nemen dat ze die duizenden plotseling kriskras door de binnenstad rijdende fietsers als reguliere verkeersdeelnemers beschouwden. Dat ze in de komende jaren met een zeer 'Kritische Massa' aan fietsers te maken gaan krijgen is zeker. Die 'massa' zal doorzetten tot er in Boedapest, Sopron, Eger, Miskolcs, en in nog veel meer steden in Hongarije waar ook demonstraties werden gehouden, veilig fietsverkeer is gerealiseerd.

Bekeuring tijdens Critical Mass. Foto: Palacinka Julius

Hongaarstalig videoverslag Critical Mass Debat in Gödör