Beeldenstorm 2: Monument 1956 op het Paradeplein

Vrijdag 8 april 2011 - Een nieuwe tijd vraagt om nieuwe standbeelden en herdenkingsmonumenten, dan kunnen de oudjes in de kast of op de schroothoop. Het is niet vreemd dat onder een nieuw bewind dat wordt opgeruimd wat herinnert aan een niet zo een prettig verleden. Na 1989 is het grootste deel van de standbeelden en plaquettes uit de communistische tijd in Hongarije of vernietigd of terecht gekomen in het beroemde Szobor Park even buiten Boedapest, een soort begraafplaats waar ze verder mogen vervallen, maar dan voor betalend publiek.

Nu is er het plan om een redelijk 'vers' monument uit een periode van democratie te slopen. Het monument op het Paradeplein in Boedapest ter herdenking van de Vijftigste verjaardag van de Revolutie in 1956, werd opgericht in 2006 en zou nu al weer afgebroken moeten worden. Voor een deel van de burgerij van Boedapest, vanuit oud zeer, voldoet het én niet aan goede smaak én niet aan de historische en politieke. Dus moet het kunstwerk weg.

Dit monument, zeer abstract, met staande palen die van klein naar groot verlopen en samen een flinke massa heftig staal tot acht meter hoog opleveren, is ook niet echt een van de meest romantische kunstuitingen. Toch zijn er mensen die het idee erachter snappen, zelfs niet-kunstenaars. Je zou er zelfs in kunnen zien hoe vele nietige mensen samen de kracht hebben om tot een grote lichte en hoopgevende hoogte kunnen stijgen, aldus een Hongaarse kennis van me, die geen kunstenaar is. Lelijk of niet, het is zeker imposant. Als snelle toerist zul je je er niet aan storen, je kent de gevoelige achtergronden niet.

Er is een burgerbeweging ontstaan om het monument te laten verwijderen, desnoods op eigen kosten, want de gemeente heeft immers geen geld. Van de stichtingen en maatschappelijke organisaties die allemaal iets met de herinnering aan 1956 te maken hebben, valt te horen dat ze de sloop zouden willen financieren met eigen geld en met inzamelingsacties. Waarom? 'Een klap in je gezicht is het, het is een berg roest, de echte revolutionairen uit 1956 wordt er geen eer mee bewezen', vinden ze. 'Eigenlijk staat dat koude roestige rode staal meer voor de bloedige moordpartijen, de communisten en de Sovjet-Unie, dan voor de echte martelaren van de revolutie.'

Het schijnt dat deze 1956 organisaties ook niet betrokken zijn geweest bij de plannen en ontwerp voor dit monument. Nu, met een nieuwe regering en nieuwe gemeenteraad kan het volgens hen dus niet snel genoeg worden vernietigd. Weg met alles uit de vorige regeringsperiode, hoor je ze denken. Ze willen het nog voor de komende herdenking in oktober 2011 plat hebben, dan wordt de 55ste verjaardag van de revolutie herdacht. Voor de jaren daarna moet een nieuw monument komen, hoe lang dat dan mee mag is onzeker. De gemeente Boedapest heeft in februari van dit jaar laten weten het plan geen prioriteit te geven. Maar, een beeldenstorm kan zomaar vanuit het niets op komen zetten. Wie dus nog een grote hoop, zowel roestig als roestvrij, staal bij elkaar wil zien, moet snel wezen.

Volgende keer: 'Beeldenstorm 3: Waar Amerika en Rusland samenkomen'

>>>> Waait er bij u in de stad, het dorp of op de poesta ook een beeldenstorm, al is het maar een kleintje? Meldt het aan Hongarije Vandaag via e-mail: tom@hongarijevandaag